NFT و دیجیتال آرت | رنسانسی دیگر در دنیای هنر

ایکس کاپی در حال حاضر یکی از شاخص‌ترین دیجیتال آرتیست‌های دنیا به شمار می‌رود. هنرمند دیجیتالی که از فروش آثار خود بیش از ده‌ها میلیون دلار کسب درآمد کرده و آثارش امروزه به نوعی نماد دیجیتال آرت است. با این حال این هنرمند مشهور دنیای دیجیتال آرت تا همین چند سال پیش، کوچکترین منفعت مالی از طراحی و خلق آثار خود نبرده بود. اما اگر بخواهیم نقطه عطف زندگی ایکس کاپی را بررسی کنیم، قطعا به یک واژه خواهیم رسید: NFT.
نقش NFT در دیجیتال آرت بسیار پررنگ و تاثیرگذار است. به قدری که تعداد زیادی از هنرمندان دیجیتال، از جمله ایکس کاپی، به سردم‌داران جریان هنری دیجیتال آرت در دنیا تبدیل شده‌اند.

ایکس کاپی سال‌ها در زمینه هنر دیجیتال فعالیت می‌کرد. او با بازار NFT و دیجیتال آرت به چنان موفقیتی دست پیدا کرد که خارج از فضای ان اف تی، تصور آن غیرممکن است. آثار این هنرمند که در سال 2018 تنها چند دلار قیمت داشت، در حال حاضر با ارقام میلیون دلاری ارزش‌گذاری می‌شود. این سرعت رشد در مسیر هنری تنها با تاثیر NFT بر دیجیتال آرت و فراهم آوردن زیرساخت‌های مناسب برای خرید و فروش آثار هنری دیجیتال امکان‌پذیر شده است.

رنسانس دیجیتال

تاثیر NFT بر دیجیتال آرت چنان در دنیای هنر قابل‌توجه بوده‌ است که برخی از آن به عنوان رنسانس دیجیتال یاد می‌کنند. در سال ۲۰۱۷ کالکشن کریپتوپانکز به عنوان اولین مجموعه ان‌اف‌تی ۱۰,۰۰۰ نسخه‌ای عرضه شد. این ده هزار نسخه با وجود وجه اشتراک با یکدیگر، هر کدام اثری منحصربه‌فرد تلقی می‌شوند.

جالب است بدانید این ده هزار نسخه تماما به صورت رایگان عرضه شد، اما تنها پس از گذشت ۴ سال برخی از آن‌ها با ارقام میلیون دلاری خریداری می‌شوند. یکی از همین نسخه‌ها با نام کریپتوپانکز نسخه ۷۸۰۴، با عنوان مونالیزای دیجیتال شناخته می‌شود. نسخه‌ای که یکی از منحصربه‌فردترین آثار این مجموعه به حساب می‌آید. اما چرا مونالیزا؟

موسس کمپانی فیگما در سال ۲۰۱۸ این اثر را با رقم ۱۵ هزار دلار خرید. او باور دارد که نقش این مجموعه، مخصوصا نسخه ۷۸۰۴، در عرصه دیجیتال آرت و NFT بسیار حیاتی است.
او هم‌چنین اعتقاد دارد افراد بسیاری نیز در سال‌های آتی، ارتباط عمیقی با این اثر برقرار خواهند کرد. بعد‌ها این نسخه کمیاب از کریپتوپانکز توسط شخصی با نام «پروژا» خریداری شد. شخصی که نام خود را از سارق اثر مونالیزا در سال ۱۹۱۱ برداشته است.

در ادامه و در اثبات صحبت‌های موسس فیگما، این اثر مجددا به فروش رسید، اما این بار با مبلغ سرسام‌آور ۱۶ میلیون دلار! این اتفاق علاوه بر تثبیت جایگاه مجموعه کریپتوپانکز در فضای ان‌اف‌تی، برای مدیوم دیجیتال آرت نوید روز‌های درخشانی را می‌دهد.

خالق همه این اتفاقات مارکت ان‌اف‌تی است. مارکتی که به عنوان یک بستر امن و شفاف برای خرید و فروش آثار هنری به شمار می‌رود. اما قبل از آن که بیشتر در مورد مفهوم NFT و نقش آن بر دیجیتال آرت صحبت کنیم، بهتر است نگاهی به مفهوم دیجیتال آرت و نقش آن در بازار جهانی داشته باشیم.

گذشته، حال و آینده دیجیتال آرت

هنر دیجیتال یا اصطلاحا دیجیتال آرت عملا از سال‌ها قبل شکل گرفته بود؛ زمانی که فضای دیجیتال هنوز چنین نقش مهمی را در زندگی ما ایفا نمی‌کرد. در واقع می‌توان پیدایش آن را درست به ظهور اولین کامپیوتر‌ها گره زد.

خیلی قبل‌تر از به وجود آمدن کامپیوترهای خانگی، برخی از هنرمندان با استفاده از کامپیوترهای عظیم‌الجثه‌ای که هیچ نمایشگری نیز نداشتند، آثار دیجیتال و بی‌بدیلی خلق کردند و نام خود را به عنوان اولین دیجیتال‌ آرتیست‌های تاریخ ثبت نمودند. با این وجود امروزه با در دسترس بودن کامپیوتر‌های خانگی و ابزارهای دیجیتال، هنر دیجیتال نیز بسیار گسترش یافته و خصوصا از طرف نسل‌ جدید با استقبال خوبی مواجه شده است. همین موضوع باعث شده هر روز شاهد ورود تعداد بیشتری از هنرمندان به عرصه هنر دیجیتال باشیم.

بازار NFT نیز مطمئنا یکی از مهم‌ترین دلایل روی آوردن هنرمندان به هنر دیجیتال است چراکه این بازار بستری را برای خرید و فروش آثار هنری و در نظر گرفتن آن به عنوان یک دارایی برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده است. در کنار همه این موارد، با توجه به رشد و گسترش زیرساخت‌های فضای ان اف تی از یک سو و از سویی دیگر، توسعه هر چه بیشتر ابزارهای دیجیتال، از جمله هوش مصنوعی، می‌توان آینده‌ درخشانی برای دیجیتال آرت متصور شد.

با همه این توضیحات، ما می‌دانیم که دیجیتال آرت همواره با یک مشکل اساسی روبه‌رو بوده است؛ مشکلی تحت عنوان عدم اثبات اصالت اثر.

مشکلات و چالش‌های هنر دیجیتال

همه ما می‌دانیم که در فضای دیجیتال می‌توان به راحتی هر تصویری را به تعداد دلخواه کپی کرد و عملا نمی‌شود بین نسخه اصل و کپی تفاوتی قائل شد. این موضوع همیشه برای هنرمندان دیجیتال یک چالش اساسی بوده است. به طوری که خیلی از اوقات، دیجیتال آرتیست‌ها برای فروش اثر خود ابتدا آن را پرینت و سپس امضا می‌کنند و بعد به صورت فیزیکال می‌فروشند. با این حال این روش هم هیچ وقت درمان قطعی برای این معضل به حساب نیامد و باعث نشد که بازار دیجیتال آرت در طول این سالیان سروشکلی جدی به خود بگیرد.

شاید همین مورد یکی از دلایلی بود که هنرمندان نگاهی جدی به مسئله دیجیتال آرت نداشتند و به سختی این مدیوم را به عنوان یک مدیوم هنری قبول می‌کردند.

اما با همه این مسائل در سالیان اخیر شرایط کاملا دگرگون شده است. به نوعی که بازار دیجیتال آرت امروزه کاملا به یک بازار هنری جدی مبدل گردیده است. دلیل این موضوع ریشه در ظهور فناوری‌های روز دنیا داشته که از میان آن‌ها یک فناوری نقش پررنگ‌تری دارد. فناوری NFT.

نقش NFT در دیجیتال آرت

NFT که مخفف کلمه Non Fungible Token و به معنی توکن غیرقابل معاوضه است، برای آثار دیجیتال به عنوان یک سند دیجیتال عمل می‌کند. در واقع فناوری NFT می‌تواند برای هر اثر دیجیتال تعیین مالکیت کرده و نسخه اصل اثر را نسبت به سایر نسخه‌ها متمایز کند. بنابراین ان اف تی به عنوان یک مکانیزم اثبات اصالت اثر باعث منحصربه‌فرد شدن یک اثر در بستر دیجیتال می‌شود.

همین موضوع مهم‌ترین دلیل شکل‌گیری بازار ان اف تی به حساب می‌آید. بازاری که در آن افراد انواع مختلف ان اف تی‌ها را خرید و فروش می‌کنند. با این حال بخش مهمی از این بازار به ان اف تی‌های هنری یا اصطلاحا کریپتوآرت اختصاص دارد. با استفاده از فناوری ان اف تی حالا تمامی دیجیتال آرتیست‌ها می‌توانند به راحتی آثار خود را ان اف تی کرده و در این مارکت بفروشند. به این ترتیب فارغ از آن که یک اثر دیجیتال چند نسخه کپی از خود در بستر اینترنت دارد، خریداران می توانند تشخیص دهند که هنرمند کدام اثر را اصطلاحا توکنیزه کرده و در بازار NFT برای فروش قرار داده است.

مارکت ان اف تی در کنار این امکان خاص، مزایای بی‌شمار دیگری نیز دارد. در واقع این بازار علاوه بر دیجیتال آرتیست‌ها و مجموعه‌داران هنری، هنرمندان فعال در بازار سنتی هنر را نیز به سمت خود جذب می‌کند. مزیت‌هایی که در ادامه به چند مورد از آن‌ها خواهیم پرداخت.

مزیت‌های فضای ان اف تی برای دیجیتال آرت

1. فروش آثار دیجیتال

همان طور که اشاره شد، یکی از مهم‌ترین مزیت‌های فضای ان اف تی، امکان فروش آثار دیجیتال در بستر اینترنت و شکل‌گیری مارکت ان اف تی است. دیجیتال آرتیست‌ها به این واسطه می‌توانند هم‌تراز با هنرمندان سنتی آثار هنری خود را به مجموعه‌داران و سرمایه‌گذاران هنری به فروش برسانند. به این ترتیب دیجیتال آرت می‌تواند همانند آثار هنری فیزیکال به یک دارایی تبدیل شود و افراد مختلف با هدف سرمایه‌گذاری آن را خریداری کنند.

به عنوان نمونه می‌توان به سادگی روندی را مثال زد که ایکس کاپی طی کرده است. آثار ایکس کاپی که در بدو ورود این هنرمند به مارکت ان اف تی صرفا چند دلار ارزش گذاری شده بودند، در حال حاضر و تنها با گذشت چند سال، با مبالغ میلیون دلاری خرید و فروش می‌شوند. همین موضوع به خوبی پتانسیل دیجیتال آرت به عنوان یک دارایی ارزشمند را نشان می‌دهد.

2. مارکت جهانی و بی‌واسطه

مارکت ان‌اف‌تی یک بازار بین‌المللی است و هنرمندان و کالکتورها از سراسر جهان در آن فعالیت می‌کنند. به همین خاطر از این نظر بهترین بستر برای هنرمندان دیجیتالی به حساب می‌آید که تمایل به فعالیت در یک مارکت بین‌المللی دارند و علاقه دارند در سریع‌ترین حالت ممکن رشد کنند.

مارکت NFT نمایشگاه‌های متعددی را در سراسر جهان ایجاد کرده است. نمایشگاه‌هایی که به نمایش آثار هنرمندان فعال بستر ان‌اف‌تی اختصاص دارد. یکی از معتبرترین نمایشگاه‌های مرتبط با فضای ان اف تی، رویداد NFT NYC است که به صورت سالیانه در شهر نیویورک برگزار می‌شود. جالب است بدانید NFT NYC آثار بسیاری از هنرمندان ایرانی فعال بازار ان اف تی را نیز روی بیلبورد‌های بزرگ نیویورک و در گالری‌های این شهر نمایش داده است.

3. رویالتی

یکی از مزیت‌های ویژه مارکت ان اف تی، سهمی است که از فروش آثار در بازار ثانویه به هنرمندان تعلق می‌گیرد. به این ترتیب دیجیتال آرتیست می‌تواند از فروش آثار خود در بازارهای ثانویه و دست‌به‌دست‌شدن آن توسط کالکتورهای مختلف درآمد کسب کند. موضوعی که شاید همواره یکی از دغدغه‌های اصلی هنرمندان در بازار سنتی هنر به حساب می‌آمد، اما هیچ‌وقت زیرساخت درستی برای برطرف‌کردن آن مهیا نشد. با این وجود با شکل‌گیری مارکت ان اف تی از این پس هنرمندان می‌تواند به خوبی از این مزیت ارزشمند بهره‌مند شوند.

حق امتیاز هنرمندان از فروش آثار در بازار ثانویه که در بازار هنر با عنوان رویالتی نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به طرز چشمگیری در کسب درآمد هنرمند از بازار هنر تاثیرگذار باشد. به طوری که وقتی به فروش آثار ایکس کاپی در بازار اولیه و ثانویه نگاهی می‌اندازیم، به خوبی می‌توان دید که درآمد این هنرمند از قابلیت رویالتی به مراتب از فروش اولیه آثار نیز بیشتر بوده است.

انواع روش‌های عرضه آثار دیجیتال در بازار NFT

یک دیجیتال آرتیست برای عرضه آثار خود در بازار ان اف تی روش‌های متنوعی را در اختیار خواهد داشت.

1. عرضه به روش یک از یک یا تک نسخه

با این روش هنرمند دیجیتال می‌تواند اثر خود را در غالب یک اثر منحصربه‌فرد برای فروش عرضه کند. فناوری NFT این قابلیت را فراهم کرده تا هنرمندان هنرهای دیجیتال بتوانند همانند هنرمندان فیزیکال، اثر خود را به صورت تک‌نسخه به فروش برسانند.

2. عرضه به روش لیمیتد ادیشن یا نسخه محدود

در این روش عرضه، هنرمند می‌تواند آثار خود را در تعداد معین و دل‌خواه خود برای فروش عرضه کند. به صورت مثال یک هنرمند دیجیتال تعیین می‌کند که اثر خود را در 10 نسخه به فروش برسانند. نسخه‌هایی که هر کدام یک نسخه اصل محسوب می‌شوند و نسبت به یک‌دیگر تمایزی نخواهند داشت.

3. عرضه به روش کالکتیبل

روش عرضه به صورت کالکتیبل به هنرمند این امکان را می‌دهد که در غالب یک کالکشن تعداد بسیار زیادی از آثار منحصربه‌فرد دیجیتال را که با یکدیگر وجه اشتراک دارند برای فروش عرضه کند. روش ساخت این نوع از کالکشن‌ها مختص بازار ان اف تی است. ابزارهایی در همین خصوص وجود دارد که امکان طراحی اجزای مختلف آرتورک و درآمیختن آن‌ها با یکدیگر برای رسیدن به خروجی‌های منحصربه‌فرد اما مشابه را فراهم می‌کند.

دیجیتال آرتیست‌های برجسته فضای ان اف تی

جالب است بدانید که با وجود سبک‌ها و مدیوم‌های مختلف هنری در مارکت NFT، می‌توان گفت دیجیتال آرت جدی‌ترین مدیوم فضای ان اف تی به حساب می‌آید. گواه این موضوع نیز نقش پررنگ دیجیتال آرتیست‌هایی نظیر ایکس کاپی و کسب درآمد چند ده یا بعضا چند صد میلیون دلاری این قشر از هنرمندان در این مارکت است.

در حال حاضر ارزش آثار ایکس کاپی در مارکت ان اف تی را بیش از 73 میلیون دلار تخمین زده‌اند! اما با وجود این ارزش‌گذاری ایکس کاپی از نظر میزان فروش در فضای ان اف تی، هم چنان دیجیتال آرتیست‌های متعددی را بالای سر خود می‌بیند.

Pak

پاک که همانند ایکس کاپی هویت ناشناسی دارد تا به این لحظه بیش از 290 میلیون دلار از آثار دیجیتال خود را در فضای ان اف تی فروخته است. یکی از شاخص‌ترین کالکشن‌های پاک اثر “The Merge” نام دارد که با نحوه عرضه منحصربه‌فرد و خلاقانه خود توانست فروش اولیه 91 میلیون دلاری را تجربه کند.
مجموع فروش این دیجیتال آرتیست که یکی از نخستین هنرمندان فعال در بازار ان اف تی به شمار می‌رود با فروش کالکشن «The Merge» از عدد 200 میلیون دلار نیز فراتر رفته است.

Beeple

بیپل که با فروش 69 میلیون دلاری اثر خود «everydays, the first 5000 days» در خانه حراج کریستیز بر سر زبان‌ها افتاد، با خلق روزانه آثار دیجیتال در سبک 3D art و به صورت مستمر، به موفقیت خود در این مارکت ادامه داد. به طوری‌ که ارزش آثار او در حال حاضر در این مارکت در حدود چیزی بیش از 172 میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

Dmitri Cherniak

دیمیتری چرنیاک جزو هنرمندانی به شمار می‌رود که در سبک generative art مشغول به فعالیت است. فعالیتی که فروش بیش از 124 میلیون دلاری آثار این هنرمند را در پی داشته است. جنرتیو آرت در واقع به آثار دیجیتالی گفته می‌شود که به وسیله کدنویسی و الگوریتم‌های کامپیوتری خلق می‌شوند. از لحاظ بصری می‌توان آن‌ها را به آثار آبستره مشابه دانست.

کالکشن Ringers که توسط چرنیاک خلق شده است، یکی از شاخص‌ترین کالکشن‌های جنرتیو آرت به حساب می‌آید. برخی از آثار این کالکشن در معتبرترین خانه‌های حراج دنیا مانند Sotheby’s با ارقام میلیون دلاری به فروش رسیده‌اند. یکی از معروف‌ترین این آثار «غاز» نام دارد. این اثر با فروش بیش از ۶ میلیون دلار، لقب گران‌قیمت‌ترین NFT سال ۲۰۲۳ را از آن خود کرد.

نعیمه پاک‌نیت

جالب است بدانید که دیجیتال آرتیست‌های ایرانی نیز نقش پررنگی در بازار ان اف تی ایفا می‌کنند. به عنوان مثال می‌توان به نعیمه پاک‌نیت اشاره کرد؛ دیجیتال‌آرتیستی که با تلفیق نگارگری ایرانی و پیکسل‌آرت، دست به خلق آثار منحصربه‌فردی زده است.
تم منحصربه‌فرد پاک نیت در فضای ان‌اف‌تی با استقبال قابل‌توجهی مواجه شده، استقبالی که علاوه بر فروش ۳۰۰ اثر از این هنرمند، کالکتورهای بسیاری را به فرهنگ و هنر ایران علاقه‌مند کرده است.

ورود به مارکت ان اف تی

ورود به مارکت ان اف تی بسیار از آن چه تصور می‌کنید، آسان‌تر است. با این حال صرف ورود به مارکت به معنی موفقیت‌های پی‌در‌پی و فروش آثار به صورت مستمر نخواهد بود. در واقع برای رسیدن به چنین اهدافی، مهارت‌هایی از قبیل بازایابی دیجیتال، برندینگ و … نقش به‌سزایی دارد.

دوره جامع NFTYAR ویژه ورود اصولی هنرمندان به بازار NFT

در صورتی که علاقه دارید از یک مسیر اصولی و قدم‌به‌قدم وارد دنیای انفتی و دیجیتال آرت شوید، دوره جامع انفتی به عنوان اولین و پرمخاطب‌ترین دوره تخصصی ان‌اف‌تی ویژه هنرمندان هنرهای دیداری در ایران، حرفه‌ای‌ترین پیشنهاد ما به شماست. با تهیه دوره جامع ان‌اف‌تی علاوه بر دسترسی به محتوای آموزشی کاملا تخصصی و با استانداردهای جهانی، عضو بزرگ‌ترین باشگاه هنرمندان فعال انفتی ایران هم خواهید شد. این ویژگی در کنار بهره‌مندی از پشتیبانی متخصصان انفتیار بسیار می‌تواند فرآیند یادگیری شما را شیرین و سریع کند. امیدواریم به زودی شما را در جمع هنرمندان پیشرو و موفق مدرسه آنلاین انفتیار ببینیم.

آینده دیجیتال آرت

با رشد و گسترش بازار ان اف تی و با روی آوردن هر چه بیشتر هنرمندان و کالکتورها به دیجیتال آرت، می‌توان با قطعیت آینده‌ جدی‌تری برای این مدیوم متصور شد. خیلی از افراد دوره کنونی را با دوره رنسانس مطابق می‌دانند. به خصوص با ظهور سبک‌های نوینی نظیر AI Art که دنیای هنر را متحول کرده و تبدیل به گفتمان روز هنری دنیا شده است. به طور مثال می‌توانیم به سبک نوینی در عکاسی با نام Post Photography اشاره کنیم.

سبکی برای خلق عکس، اما نه با دوربین عکاسی بلکه با ابزار هوش مصنوعی. به نظر می‌رسد که در آینده‌ای نزدیک خیلی بیشتر از این سبک نوین خواهیم شنید. با توجه به این تحولات، به عنوان یک دیجیتال آرتیست باید در جریان این تحولات قرار گرفته تا بتوانید به بهترین شکل از آ‌ن‌ها منفعت ببرید.

جمع‌بندی

در پایان و با توجه به تمامی مواردی که بیان کردیم، اگر دیجیتال آرتیست هستید و یا حتی به این مدیوم هنری علاقه‌مندید، ورودتان به بازار ان‌اف‌تی امری ضروری است. ما نیز به عنوان مدرسه NFTYAR با توجه به نقش NFT در دیجیتال آرت، سعی داریم تا مسیر ورود شما هنرمندان به بازار ان‌اف‌تی و موفقیت‌تان را در این مارکت به کوتاه‌ترین حالت ممکن برسانیم و در تمامی این مسیر همراه‌تان باشیم.