NFT چیست | صفر تا صد دنیای توکن‌های غیر قابل تعویض دیجیتال!

امروزه دیگر نمی‌توان توکن‌های غیر قابل تعویض یا NFTها را نادیده گرفت. در سال‌های اخیر، NFT ها، از امور مالی گرفته تا هنر، تغییراتی اساسی در بخش‌های مختلف جامعه ایجاد کرده‌اند و شواهد نشان می‌دهد که با کشف پتانسیل کامل آن‌ها، تقریباً تمام صنایع از NFT ها تأثیر خواهند پذیرفت! متأسفانه، از زمانی که NFT ها در سال ۲۰۲۱ به جریان اصلی راه یافتند، همواره منبعی برای هیاهو، سردرگمی و حتی درام (بله، درام!) بوده‌اند. بنابراین، اگر در این حوزه تازه‌وارد باشید، تشخیص واقعیت از شایعات درباره NFT ها می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. حتی برای کلکسیونرهای باسابقه و افرادی که در این صنعت فعال هستند نیز این کار آسان نیست چراکه NFTها فناوری نسبتاً جدیدی هستند و تغییرات آن‌چنان سریع اتفاق می‌افتند که همراهی با آن‌ها دشوار است. اما نگران نباشید. ما اینجاییم تا همه دغدغه‌های شما درباره NFTها را برطرف کنیم. در ادامه، توضیح می‌دهیم که NFT چیست، مزایا و معایب آن کدامند و جدیدترین تحولات و نوآوری‌های این حوزه را بررسی خواهیم کرد.

NFT چیست؟

توکن غیر قابل تعویض یا NFT یک نوع دارایی دیجیتال است که روی بلاکچین ثبت می‌شود و به شکل یک اثر هنری، موسیقی، ویدیو یا هر محتوای دیجیتال دیگر وجود دارد. هر NFT یک کد منحصربه‌فرد دارد که آن را از سایر NFTها متمایز می‌کند و تضمین می‌کند که نمی‌توان آن را کپی یا جایگزین کرد. این ویژگی باعث می‌شود مالکیت آن به صورت شفاف و همیشگی قابل اثبات باشد. برای مثال، متادیتای یک NFT می‌تواند به تصاویر دیجیتال، آهنگ‌ها، ویدیوها یا آواتارها مرتبط باشد. همچنین می‌تواند به دارایی‌های فیزیکی مانند خودروها و قایق‌های تفریحی هم متصل شود یا به مالک NFT امکان دسترسی به کالاهای انحصاری، بلیت‌ رویدادهای زنده یا مجازی و سایر مزایا را بدهد.

به این ترتیب،NFTها به افراد این امکان را می‌دهند که دارایی‌های دیجیتال خود را در محیطی شفاف و قابل‌اعتماد خریدوفروش کنند. این موضوع در دنیای دیجیتال بسیار مهم است، زیرا NFTها راهی برای اثبات اصالت یک اثر فراهم می‌کنند. اصالت (Provenance) به اطلاعاتی گفته می‌شود که نشان می‌دهد یک اثر توسط چه کسی ساخته شده، چه کسانی مالک آن بوده‌اند و چطور ارزش‌گذاری شده است.

فرآیند ایجاد و فروش NFT شامل چند مرحله است:
۱. یک فرد یا شرکت، یک دارایی دیجیتال منحصربه‌فرد (مثلاً یک تصویر، موسیقی یا ویدیو) را انتخاب می‌کند.
۲. این دارایی از طریق فرآیندی به نام مینتینگ (Minting)، که به معنی ثبت و تبدیل آن به NFT است، روی یک شبکه‌ی دیجیتال به نام بلاکچین قرار می‌گیرد. بلاکچین مانند یک دفتر ثبت عمومی است که امکان تغییر یا حذف اطلاعات از آن وجود ندارد.
۳. NFT ایجادشده، مالکیت آن دارایی را به شکل شفاف و قابل‌اثبات نمایش می‌دهد.
۴. این NFT می‌تواند در یک مجموعه‌ی شخصی نگهداری شود یا در بازارهای مخصوص خریدوفروش و مبادله گردد.

تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال چیست؟

همان‌طور که در دنیای واقعی از پول نقد برای خرید کالاها و خدمات استفاده می‌کنید، در بلاکچین نیز رمزارزها برای انجام تراکنش‌ها کاربرد دارند. ارزهای دیجیتال را می‌توان از طریق صرافی‌های کریپتو خریداری و به ارزهای فیات (تومان، دلار، یورو، ین و …) یا ارزهای دیجیتال دیگر (BTC و ETH و SOL و …) تبدیل کرد. اما NFT ها دارایی‌هایی منحصربه‌فرد و غیرقابل‌جایگزینی هستند که با استفاده از ارزهای دیجیتال خریداری می‌شوند. ارزش NFTها می‌تواند مستقل از ارز دیجیتالی که برای خرید آن‌ها استفاده شده، افزایش یا کاهش یابد—درست مانند کارت کلکسیونی کمیاب یا یک اثر هنری خاص.

برای درک بهتر این موضوع، می‌توان ارزهای فیات سنتی را مثال زد. اگر از شما درخواست کنیم که ۵ هزار تومان به ما قرض دهید، احتمالاً نمی‌پرسید: «کدام اسکناس ۵ هزار تومانی را می‌خواهید؟» زیرا هر اسکناس ۵ هزار تومانی ارزش یکسانی دارد و می‌توان آن را با اسکناس دیگری جایگزین کرد. این ویژگی، یعنی قابلیت جایگزینی، به این معناست که دلار آمریکا یک دارایی قابل‌جایگزینی است. ارزهای دیجیتال نیز همین‌گونه هستند؛ همگی قابل‌جایگزینی‌اند.

اما NFTها غیر قابل تعویضند! به این معنا که هیچ دو توکن NFT کاملاً یکسان نیستند. هر NFT یک واحد داده منحصربه‌فرد است که نسخه مشابهی از آن وجود ندارد.

در دنیای NFTها، ویژگی‌های منحصربه‌فرد و کمیاب بودن باعث جذابیت و ارزشمندی آن‌ها می‌شود. همانند سایر کالاهای نایاب، این کمیابی به مالکان اجازه می‌دهد تا NFT های خود را با قیمت‌های بالایی بفروشند.

چرا مردم NFT خریداری می‌کنند؟

در سال‌های اخیر، تقاضا برای NFT های هنری به‌شدت افزایش یافته است، اما همچنان شک و تردیدهای زیادی پیرامون آن‌ها وجود دارد. بسیاری از افراد می‌پرسند که مالکیت NFT ها چه تفاوتی با گرفتن اسکرین‌شات از یک تصویر دارد؟ آیا «اثبات مالکیت» واقعاً ارزشی دارد؟ برای کمک به تصمیم‌گیری، در ادامه برخی از دلایل اصلی خرید NFT را بررسی می‌کنیم.

۱) حمایت از هنرمندان

ناشران، تهیه‌کنندگان و خانه‌های حراج اغلب خالقان آثار هنری را تحت قراردادهایی قرار می‌دهند که چندان به نفعشان نیست. اما با استفاده از NFT ها، هنرمندان می‌توانند آثار خود را به طور مستقل مینت کنند و به فروش برسانند، بدون آن که حقوق معنوی و خلاقیت خود را از دست بدهند. همچنین، آن‌ها می‌توانند از فروش‌های ثانویه نیز حق امتیاز دریافت کنند. به این ترتیب، NFT ها امکان ایجاد مدل‌های عادلانه‌تری را فراهم می‌کنند و بسیاری از افراد، NFT می‌خرند تا از خالقان مورد علاقه خود حمایت مالی کنند.

۲) کلکسیونری

کارت بیسبال میکی مانتل که در سال ۱۹۵۲ تولید شده بود، با وجود هزینه تولید کمتر از ۵ سنت، به قیمت ۵.۲ میلیون دلار فروخته شد. دلیل این امر، تاریخچه، نایاب بودن و اهمیت فرهنگی آن کارت بود. NFT ها در بسیاری از جنبه‌ها، نسخه دیجیتال چنین کلکسیون‌هایی هستند. برای افرادی که مایل به ایجاد مجموعه‌ای از دارایی‌های دیجیتال هستند، NFT ها فرصتی منحصربه‌فرد فراهم می‌کنند که پیش از این، تنها در بازارهای سنتی آثار هنری و کلکسیونی وجود داشت.

۳) سرمایه‌گذاری

برخی افراد NFT ها را به‌عنوان دارایی سرمایه‌گذاری خریداری می‌کنند، دقیقاً مانند آثار هنری سنتی. به‌عنوان مثال، اثر Everydays: The First 5000 Days از هنرمند دیجیتال معروف «بیپل» در سال ۲۰۲۱ با قیمت ۶۹ میلیون دلار در کریستی به فروش رسید. البته یادتان نرود که بازار NFT نوسانات زیادی داشته و سرمایه‌گذاری در این حوزه ریسک بالایی دارد.

۴) عضویت در جوامع خاص

برخی از پروژه‌های NFT دارای جامعه‌های منحصربه‌فردی هستند. برای مثال، دارندگان NFTهای Bored Ape Yacht Club به چت‌های خصوصی، کالاهای انحصاری، رأی‌گیری در مورد آینده پروژه و رویدادهای مجازی دسترسی دارند. به همین دلیل، برای برخی افراد، مالکیت NFT نه تنها یک دارایی، بلکه روشی برای تعامل با دیگران و هویت‌یابی است.

ایجاد، خرید و فروش NFT ها

ورود به بازار NFT ها به این سادگی‌ها که به نظر می‌رسد نیست. شما نمی‌توانید با یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی یک NFT بخرید و آن را با خود به خانه ببرید. برای انجام معاملات NFT، به ارز دیجیتال نیاز دارید و همچنین باید یک کیف پول دیجیتال داشته باشید تا داده‌های مربوط به NFT خود را هنگام خرید یا مینت کردن (ایجاد) آن، به طور ایمن ذخیره کنید. این تنها شروع ماجراست! در این بخش، توضیح خواهیم داد که NFTها چگونه ایجاد، معامله، ذخیره و مدیریت می‌شوند. اگر به دنبال راهی برای شروع فعالیت در دنیای NFT ها هستید، این بخش مخصوص شماست.

مرحله ۱ – ایجاد کیف پول ارز دیجیتال

به طور خلاصه، کیف پول ارز دیجیتال دستگاه فیزیکی یا برنامه نرم‌افزاری است که امکان ذخیره و انتقال دارایی‌های دیجیتال را فراهم می‌کند. کیف پول‌های کریپتو به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: کیف پول گرم (Hot Wallet) و کیف پول سرد (Cold Wallet). برای انجام تراکنش‌های کوتاه‌مدت و مینت کردن NFT ها، کیف پول‌هایی مناسب‌ترند که به هیچ عنوان به پلتفرم‌های مختلف متصل نشده و صرفا برای نگهداری از دارایی‌های با ارزش استفاده شوند.

کیف پول نرم‌افزاری (Hot Wallet)

برنامه‌ای کاربردی است که روی دستگاه شما نصب می‌شود. این کیف پول‌ها همیشه به اینترنت متصل هستند، بنابراین استفاده از آن‌ها راحت‌تر است. اما از آنجا که دائماً آنلاین هستند، احتمال حمله هکرها و سرقت دارایی‌ها در آن‌ها بیشتر است.

کیف پول سخت‌افزاری (Cold Wallet)

دستگاهی فیزیکی است که از نظر ظاهری مشابه فلش USB است. اما به جای فایل‌های معمولی، ارز دیجیتال و NFT ها را ذخیره می‌کند. از آنجا که این کیف پول‌ها می‌توانند کاملاً از اینترنت جدا شوند، دارایی‌های ذخیره‌شده در آن‌ها امنیت بیشتری نسبت به کیف پول‌های نرم‌افزاری دارند.

مرحله ۲ – خرید ارز دیجیتال

بازارهای NFT، مانند Objkt و SuperRare، فقط از ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. محبوب‌ترین ارز دیجیتال برای خرید NFT، اتریوم (ETH) است که ارز بومی شبکه بلاکچین اتریوم محسوب می‌شود. شما می‌توانید ETH را از طریق صرافی‌های دیجیتال ایرانی مانند نوبیتکس، بیت پین یا والکس خریداری کرده و پرداخت را با حساب بانکی خود انجام دهید.

البته، برخی کاربران به دلیل هزینه‌های بالای تراکنش ترجیح می‌دهند از بلاکچین‌های جایگزین مانند سولانا (SOL) و تزوس (XTZ) استفاده کنند.

مرحله ۳ – انتخاب بازار NFT

هنگام انتخاب بازار برای فروش NFT، باید مشخص کنید که آیا قصد دارید تنها یک NFT منحصربه‌فرد ایجاد کنید یا یک مجموعه از NFTها را برای فروش عرضه کنید.

فروش مجموعه‌های NFT

برای فروش مجموعه‌های NFT بازارهایی مانند Objkt (برای بلاکچین تزوس) و Magic Eden (روی بلاکچین سولانا) گزینه‌های مناسبی هستند. همچنین OpenSea یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌ها برای فروش NFT است، اما به دلیل برخی محدودیت‌ها، کاربران ایرانی ممکن است در استفاده از آن با مشکلاتی مواجه شوند.

فروش NFTهای منحصربه‌فرد (۱/۱)

برای فروش NFTهای منحصربه‌فرد (۱/۱) بازارهایی مانند Foundation و Zora انتخاب‌های بهتری هستند. پلتفرم Foundation همچنین می‌تواند برای هر دو دسته (NFTهای تکی و مجموعه‌ای) استفاده شود.

هزینه‌های مینت و فروش

مینت کردن یک NFT معمولاً نیازمند پرداخت کارمزد گس (Gas Fee) است که هزینه پردازش تراکنش در بلاکچین محسوب می‌شود. این هزینه بسته به بلاکچین موردنظر متفاوت است و برخی بازارها ممکن است هزینه‌های اضافی نیز دریافت کنند.

دریافت حق امتیاز (Royalty) از فروش‌های ثانویه

اگر می‌خواهید در فروش‌های بعدی NFT نیز سهمی دریافت کنید، بهتر است قبل از انتخاب پلتفرم، قوانین آن را بررسی کنید. برخی بازارها مانند Rarible تضمین نمی‌کنند که در تمام پلتفرم‌ها حق امتیاز شما پرداخت شود. برای رفع این مشکل، ابزارهایی مانند CXIP (برای ایجاد قراردادهای هوشمند سفارشی) و 0xSplits (برای تقسیم خودکار درآمدها) می‌توانند به شما کمک کنند.

مرحله ۴A – مینت کردن یک NFT

فرآیند ایجاد NFT با نام مینتینگ (Minting) شناخته می‌شود. این فرآیند شامل ثبت مجموعه‌ای داده (NFT) در بلاکچین و ارتباط آن با دارایی خاص است.

نکته مهم: هنگام انتخاب دارایی برای مینت، باید مالک حق کپی‌رایت و حقوق مالکیت معنوی آن باشید. اگر NFT هایی را با استفاده از دارایی‌هایی که مالک آن‌ها نیستید ایجاد کنید، ممکن است با مشکلات قانونی روبه‌رو شوید. برای مینت کردن یک NFT، باید:

1. یک بازار انتخاب کنید و حساب کاربری ایجاد کنید.

2. فایلی که می‌خواهید به NFT تبدیل کنید را آپلود کنید.

3. کارمزد تراکنش را با ETH یا ارز دیجیتال مناسب شبکه پرداخت کنید.

پس از اتمام فرآیند مینتینگ، NFT شما در کیف پول دیجیتال‌تان ثبت می‌شود. حالا می‌توانید آن را نگه دارید، بفروشید یا معامله کنید.

مرحله ۴B – خرید یا فروش NFT

خرید NFT:

● برخی NFT ها فقط از طریق فروشگاه‌های خاص عرضه می‌شوند. برای مثال، CryptoPunks معمولاً در وب‌سایت Larva Labs به فروش می‌رسد و در سایر بازارها قابل خرید نیست.
● هنگامی که NFT موردنظر خود را پیدا کردید، ممکن است بتوانید آن را مستقیماً خریداری کنید یا مجبور باشید روی آن پیشنهاد قیمت (Bid) بگذارید.
● اگر پیشنهاد شما برنده شود یا فروشنده آن را قبول کند، تراکنش انجام شده و NFT به کیف پول شما منتقل می‌شود.

فروش NFT:

● باید در بازار مورد نظر خود، مزایده تنظیم کنید یا NFTهای خود را با قیمت ثابت برای فروش قرار دهید.
● در فروش مزایده‌ای انواع مختلف مزایده و کارمزدهای مربوطه را بررسی کنید.
● پس از تکمیل مزایده یا فروش با قیمت ثابت، NFT از مالکیت شما خارج شده و مبلغ فروش به شما پرداخت می‌شود.

نقش فناوری بلاکچین در NFTها

فناوری بلاکچین نقش اساسی در ایجاد، صدور و معامله NFT ها ایفا می‌کند. در ادامه، تأثیرات اصلی بلاکچین بر NFT ها را بررسی می‌کنیم:

غیرمتمرکز بودن

بلاکچین امکان غیرمتمرکز شدن NFTها را فراهم می‌کند، به این معنا که دیگر نیازی به نهادی مرکزی برای تأیید مالکیت یا تسهیل تراکنش‌ها وجود ندارد. این ویژگی باعث شفافیت بیشتر شده و خطر سانسور یا دستکاری را از بین می‌برد.

امنیت و اصالت

NFTها از ویژگی‌های امنیتی بلاکچین مانند هش‌های رمزنگاری‌شده و مکانیزم‌های اجماع بهره می‌برند تا اصالت و یکپارچگی دارایی‌های دیجیتال خود را تضمین کنند. بلاکچین جعل یا تغییر NFT ها را تقریباً غیرممکن می‌سازد.

مالکیت و سابقه تراکنش‌ها

بلاکچین مانند دفتر کل دیجیتالی عمل می‌کند و سوابق مالکیت و تاریخچه معاملات NFT ها در آن ثبت می‌شود. این ویژگی شفافیت و غیرقابل‌تغییر بودن اطلاعات مالکیت را فراهم می‌کند. داشتن سابقه مالکیت (Provenance) برای تعیین ارزش و اصالت دارایی‌های دیجیتال بسیار حیاتی است.

قراردادهای هوشمند

NFT ها با قراردادهای هوشمند روی بلاکچین‌ها ثبت می‌شوند. این قراردادها به‌طور خودکار اجرا می‌شوند و دارای قوانین از پیش تعریف‌شده روی بلاکچین هستند. قراردادهای هوشمند امکان تراکنش‌های خودکار و شفاف، پرداخت حق امتیاز و تعیین شرایط مجوزها را فراهم می‌کنند. این ویژگی به هنرمندان و خالقان اجازه می‌دهد که از فروش‌های آینده NFT های خود سود ببرند.

به لطف فناوری بلاکچین، NFT ها فرصتی جدید برای هنرمندان، خالقان و کلکسیونرها فراهم کرده‌اند تا دارایی‌های دیجیتال خود را در بستری امن و شفاف توکنیزه و معامله کنند.

مالکیت NFT ها و حقوق استفاده از آن‌ها

NFT ها رابطه‌ای پیچیده با دارایی‌هایی که به آن‌ها متصل هستند دارند. با اینکه هر NFT به منظور نمایندگی دارایی اصلی روی بلاکچین ایجاد می‌شود، خود NFT به عنوان موجودیتی مستقل از محتوای مرتبط با آن در نظر گرفته می‌شود. در این مقاله، چندین بار NFTها را با کارت‌های کلکسیونی مقایسه کرده‌ایم و این قیاس در این جا نیز صدق می‌کند. فرض کنید شما یک کارت فوتبالی قدیمی یا یک کارت کلکسیونی محبوب از یک بازی مثل Magic: The Gathering دارید. در این صورت، شما تنها مالک نسخه نمایشی از اثر اصلی هستید، اما مالک خود اثر اصلی نیستید. حق کپی‌رایت طراحی، آثار هنری و برند کارت، به‌طور کامل در اختیار سازنده آن است. به همین ترتیب، مالکیت یک NFT به این معنا نیست که شما حقوق مالکیت معنوی یا مجوز استفاده از اثر اصلی را دارید.

برای مثال، تصور کنید که یک NFT از اولین نسخه دیجیتالی کتاب هری پاتر و سنگ جادو خریداری کنید. شما مالک این NFT هستید، اما این به شما اجازه نمی‌دهد که محصولات تجاری هری پاتر بفروشید، فیلم‌های آن را بسازید یا به دیگران اجازه استفاده از این برند را بدهید. متأسفانه، مالکیت NFT و حقوق استفاده از آن اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند. همین امر باعث شده که برخی خریداران تصور کنند مالکیت یک NFT به آن‌ها اجازه می‌دهد که از برندهای شناخته‌شده برای مقاصد تجاری استفاده کنند و از آن‌ها سود ببرند. البته، استثناهایی هم در این زمینه وجود دارد.

● مجموعه Bored Ape Yacht Club (یا BAYC) اعلام کرده که تمامی دارندگان NFT های این مجموعه، حق تجاری کامل برای استفاده از آن را دارند و می‌توانند از آن به هر شکلی که بخواهند درآمدزایی کنند.

● برخی پروژه‌های دیگر، مانند CrypToadz و Nouns، پا را فراتر گذاشته و مالکیت معنوی خود را به‌طور کامل به مالکیت عمومی (Creative Commons – CC0) واگذار کرده‌اند.

اما این موارد باید به عنوان استثنا در نظر گرفته شوند، نه قانونی کلی.
علاوه بر این، در پلتفرم‌هایی مانند OpenSea، هر کاربر می‌تواند NFTهایی را با استفاده از محتوای دارای کپی‌رایت (بدون اجازه صاحب اثر) مینت کند. این موضوع می‌تواند خطرات زیادی برای مینت‌کنندگان، خریداران و هنرمندان اصلی داشته باشد، از جمله:

● مشکلات قانونی برای فردی که NFT را بدون مجوز ایجاد کرده است.
● احتمال خرید NFT تقلبی توسط کاربران.
● سوءاستفاده از آثار هنری بدون رضایت هنرمند.

بنابراین، هنگام خرید NFT باید به مالکیت معنوی اثر و حقوق مرتبط با آن توجه ویژه‌ای داشته باشید.

مزایای NFT ها

NFT ها (توکن‌های غیر قابل تعویض) چندین مزیت مهم دارند که به محبوبیت و پذیرش گسترده آن‌ها کمک کرده است. در ادامه، برخی از مهم‌ترین مزایای NFTها را بررسی می‌کنیم:

اثبات اصالت و مالکیت

NFT ها روشی مطمئن و غیرقابل‌تغییر برای اثبات اصالت و مالکیت دارایی‌های دیجیتال ارائه می‌دهند. استفاده از فناوری بلاکچین باعث می‌شود که اطلاعات مربوط به ایجاد، مالکیت و تاریخچه معاملات NFT ها شفاف و قابل‌راستی‌آزمایی باشد. این موضوع در دنیای دیجیتال بسیار ارزشمند است، زیرا تعیین اصالت و مشروعیت محتوای دیجیتال می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

کمیابی و انحصاری بودن

NFT ها به ایجاد کمیابی در دنیای دیجیتال کمک می‌کنند. با عرضه نسخه‌های محدود یا آیتم‌های منحصربه‌فرد، NFT ها می‌توانند ارزش و جذابیت دارایی‌های دیجیتال را افزایش دهند. این عامل باعث شده کلکسیونرها و علاقه‌مندان به آثار دیجیتال به بازار NFTها جذب شوند.

کسب درآمد مستقیم برای هنرمندان و سازندگان محتوا

NFT ها به هنرمندان، موسیقی‌دانان و تولیدکنندگان محتوا اجازه می‌دهند تا آثار خود را مستقیماً به خریداران بفروشند، بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند گالری‌ها، ناشران یا استودیوهای موسیقی. این امر باعث می‌شود که خالقان کنترل بیشتری روی آثار خود داشته باشند و سهم بیشتری از سود را دریافت کنند.

دریافت حق امتیاز از فروش‌های ثانویه

NFT ها می‌توانند از طریق قراردادهای هوشمند برنامه‌ریزی شوند تا هنرمندان هنگام فروش مجدد آثارشان در بازار ثانویه، درصدی از سود را دریافت کنند. این قابلیت تضمین می‌کند که هنرمندان می‌توانند از افزایش ارزش آثارشان در آینده نیز بهره‌مند شوند.

دسترسی جهانی و نقدشوندگی بالا

NFTها قابلیت خرید، فروش و معامله در پلتفرم‌های آنلاین را دارند. این دسترسی جهانی باعث می‌شود که خالقان بتوانند به مخاطبان وسیع‌تری دست پیدا کنند و کلکسیونرها از سراسر جهان در این بازار شرکت کنند. دیجیتالی بودن NFTها انجام معاملات را سریع و آسان می‌کند، که در مقایسه با دارایی‌های فیزیکی، نقدشوندگی را افزایش می‌دهد.

تعامل عمیق‌تر با هواداران

NFT ها می‌توانند ارتباط بین خالقان و هواداران را تقویت کنند. خالقان می‌توانند از طریق NFT ها محتوای انحصاری، تجربیات ویژه یا کالاهای اختصاصی ارائه دهند. این موضوع باعث می‌شود که حامیان یک اثر احساس تعلق بیشتری به جامعه هنری مرتبط با آن داشته باشند.

شفافیت و امنیت بالا

بلاکچین، شفافیت و امنیت بالایی را برای NFTها فراهم می‌کند. غیرمتمرکز بودن بلاکچین باعث حذف واسطه‌ها شده و سابقه‌ای غیرقابل‌تغییر از مالکیت و تراکنش‌ها ثبت می‌کند. امنیت رمزنگاری بلاکچین، جعل یا تغییر NFT ها را تقریباً غیرممکن می‌کند، که اعتماد کاربران را افزایش داده و خطر کلاهبرداری را کاهش می‌دهد.

این مزایا باعث شده که NFT ها در صنایع مختلف به‌سرعت پذیرش شوند و شیوه ایجاد، مالکیت و معامله دارایی‌های دیجیتال را متحول کنند. بااین‌حال، بازار NFT ها هنوز در حال رشد است و مسائل مختلفی درباره پایداری، حقوق کپی‌رایت و پویایی بازار آن در حال بررسی است.

چالش‌ها و محدودیت‌های NFT ها

با این که NFT ها محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند و مزایای منحصربه‌فردی دارند، چالش‌ها و محدودیت‌هایی نیز وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند:

اشباع بازار و احتمال حباب قیمتی

رشد سریع بازار NFT نگرانی‌هایی در مورد اشباع بازار و شکل‌گیری حباب مالی ایجاد کرده است. افزایش شدید عرضه NFT ها ممکن است باعث کاهش ارزش آن‌ها شود و احتمال اصلاح شدید بازار را بالا ببرد.

نبود قوانین و استانداردهای مشخص

بازار NFT ها هنوز فاقد قوانین و مقررات جامع است. نبود نظارت کافی می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند کلاهبرداری، نبود شفافیت و حقوق مالکیت نامشخص شود. زمانی که استانداردهای مشخص بین پلتفرم‌های مختلف وجود نداشته باشد، تعامل بین خریداران، فروشندگان و خالقان دشوار خواهد شد.

نوسانات شدید قیمت

ارزش NFTها بسیار نوسانی است و قیمت آن‌ها می‌تواند در مدت‌زمان کوتاهی به‌شدت افزایش یا کاهش یابد. این نوسان ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاران و خالقان NFT ایجاد می‌کند.

پایداری و ماندگاری دارایی‌های دیجیتال

با پیشرفت فناوری، دسترسی بلندمدت و نگهداری دارایی‌های دیجیتال یکی از نگرانی‌های اصلی است. فرمت‌های دیجیتال و پلتفرم‌ها ممکن است در آینده منسوخ شوند، که خطر از دست رفتن محتواهای ارزشمند و NFT های مرتبط با آن‌ها را افزایش می‌دهد.

محدودیت‌های دسترسی و انحصاری بودن NFT ها

هزینه‌های بالای تراکنش، دسترسی محدود به فناوری و تمرکز ثروت در بین گروه‌های خاص، ممکن است مانعی برای ورود افراد بیشتری به این بازار شود.

خطرات قانونی و مشکلات NFT های غیرمجاز

وقتی فروشندگان و خریداران از محتوای غیرمجاز سود کسب می‌کنند، خود را در معرض اقدامات قانونی از سوی دارندگان اصلی حق کپی‌رایت قرار می‌دهند.

● NFT های قانونی که توسط دارنده اصلی کپی‌رایت صادر شده‌اند، ممکن است به دلیل NFTهای غیرمجاز از همان اثر، ارزش خود را از دست بدهند.
● خریداران ممکن است ندانند که محتوایی که خریداری کرده‌اند غیرمجاز است یا اینکه با این معامله، خود را در معرض مشکلات حقوقی قرار داده‌اند.

به همین دلیل، بررسی اعتبار پروژه‌های NFT و حساب‌های مرتبط با آن‌ها بسیار مهم است. برای ایمنی در بازارهای NFT، همیشه به دنبال پروژه‌های تأییدشده (Verified) در پلتفرم‌های رسمی باشید و فقط از طریق لینک‌های حساب‌های رسمی و تأییدشده در شبکه‌های اجتماعی اقدام کنید. در مواردی که فروش NFT از طریق وب‌سایت‌های رسمی انجام می‌شود (مانند Art Blocks یا NBA Top Shot) خریداران می‌توانند با اطمینان خاطر اقدام به خرید کنند، زیرا NFT خریداری‌شده از منبعی معتبر صادر شده است.

انواع کلاهبرداری‌های NFT که باید مراقب آن‌ها باشید

NFTها هنوز پدیده‌ای جدید محسوب می‌شوند. به همین دلیل، این بازار در برابر کلاهبرداری‌هایی که از کلکسیونرهای ناآگاه سوءاستفاده می‌کنند، آسیب‌پذیر است. در ادامه، برخی از رایج‌ترین کلاهبرداری‌ها و مشکلات بازار NFT را بررسی می‌کنیم که باید از آن‌ها دوری کنید:

۱) کلاهبرداری راگ پول – Rug Pull (فرار با سرمایه)

حتی پروژه‌های بزرگ و محبوب همیشه ایمن نیستند، و هیچ پروژه‌ای کاملاً بدون ریسک نیست. در واقع، برخی از پروژه‌های NFT به دلیل کلاهبرداری Rug Pull از بین رفته‌اند. در کلاهبرداری راگ پول برای NFTها، تیم سازنده پروژه NFT پس از جمع‌آوری سرمایه، ناپدید می‌شود و سرمایه‌گذاران را با NFT های بی‌ارزش رها می‌کند. در بسیاری از موارد، این نوع کلاهبرداری غیرقانونی محسوب نمی‌شود. آیا غیراخلاقی است؟ قطعاً بله. اما اگر یک پروژه وعده کمک مالی بدهد و بعداً تصمیم بگیرد که این کار را انجام ندهد، هیچ اقدام قانونی خاصی نمی‌توان انجام داد. شاید در مواردی نادر، راگ پول، به عنوان کلاهبرداری مالی شناخته شود، اما معمولاً این اتفاق نمی‌افتد.

یک روش دیگر Rug Pull این است که توسعه‌دهندگان NFT امکان فروش توکن‌ها را از بین ببرند، یعنی سرمایه‌گذاران دیگر قادر به فروش دارایی‌های خود نباشند. این نوع کلاهبرداری غیرقانونی است و ممکن است بتوانید سرمایه خود را پس بگیرید، اما این کار مستلزم دعوای حقوقی طولانی است. علاوه بر این، بسیاری از سازندگان NFT از نام‌های مستعار استفاده می‌کنند، بنابراین ردیابی و شناسایی آن‌ها دشوار (یا حتی غیرممکن) است.

۲) کلاهبرداری واش تریدنگ – Wash Trading (معاملات جعلی برای افزایش قیمت)

همان طور که در بازار سهام و سایر کالاهای کلکسیونی امکان دستکاری بازار وجود دارد، این اتفاق در حراج‌های NFT نیز رخ می‌دهد. در کلاهبرداری واش تریدینگ (Wash Trading) یک گروه از خریداران مصنوعی قیمت یک NFT را به طور غیرواقعی افزایش می‌دهند تا خریداری ناآگاه وارد رقابت شود. پس از انجام معامله، ارزش NFT به شدت کاهش می‌یابد و خریدار باقی‌مانده با یک دارایی بی‌ارزش مواجه می‌شود. روش رایج در Wash Trading این است که یک کاربر هر دو طرف یک معامله NFT را کنترل کند، یعنی NFT را از یک کیف پول خود بفروشد و آن را با کیف پول دیگر خود بخرد.

وقتی این روش چندین بار تکرار شود، حجم معاملات بالا می‌رود و این تصور ایجاد می‌شود که آن NFT بسیار پرطرفدار است. در حقیقت، برخی معامله‌گران Wash Trading صدها معامله جعلی را از طریق کیف پول‌های خود انجام داده‌اند تا تقاضای مصنوعی ایجاد کنند.

۳) کلاهبرداری فیشینگ (Phishing Scams)

یکی از خطرناک‌ترین روش‌های کلاهبرداری در بازار NFT فیشینگ است، که به وسیله تبلیغات جعلی، قرعه‌کشی‌های NFT یا سایر روش‌های فریبنده انجام می‌شود. روش کار فیشینگ این گونه است که کلاهبرداران تلاش می‌کنند اطلاعات حساس شما مانند کلید خصوصی کیف پول (Private Key) یا عبارت بازیابی (Seed Phrase) را بدست آورند. و اگر به این اطلاعات دسترسی پیدا کنند:

● می‌توانند وارد کیف پول شما شده و تمام NFTها و ارزهای دیجیتال شما را سرقت کنند.
● بدون اجازه شما، تراکنش‌هایی را امضا کرده و دارایی‌های شما را منتقل کنند.

نکته مهم: بلاکچین غیرمتمرکز و ناشناس است، بنابراین هیچ نهادی برای بازیابی دارایی‌های سرقت‌شده وجود ندارد. اگر کیف پول شما هک شود، احتمال بازگشت دارایی‌ها تقریباً صفر است. پس چگونه از افتادن در دام کلاهبرداری فیشینگ دوری کنیم؟

● هرگز عبارت بازیابی (Seed Phrase) یا کلید خصوصی خود را با هیچ‌کس به اشتراک نگذارید.
● فقط از لینک‌های رسمی و حساب‌های تأییدشده برای ورود به بازارهای NFT استفاده کنید.
● اگر ایمیل یا پیام مشکوکی دریافت کردید که از شما اطلاعات کیف پول را درخواست می‌کند، آن را نادیده بگیرید.

معمولا با رعایت این نکات می‌توانید از کلاهبرداری‌های فیشینگ در امان بمانید.

NFTها و خیریه‌های مبتنی بر کریپتو

در سال‌های اخیر، اهدای کمک‌های خیریه از طریق NFT ها هم به‌شدت افزایش یافته است. بحران ژئوپلیتیکی اوکراین یکی از نمونه‌های برجسته‌ای است که نشان داد چگونه NFTها می‌توانند برای حمایت از جوامع نیازمند استفاده شوند.

● بیش از ۱۳۰۰ سازمان غیرانتفاعی در سال‌های گذشته کمک‌های مبتنی بر ارز دیجیتال را پذیرفته‌اند.
● در برخی کشورها، از جمله آمریکا، این کمک‌های خیریه مشمول معافیت مالیاتی هستند.
● یعنی افرادی که NFT یا ارز دیجیتال خود را برای امور خیریه اهدا کرده‌اند، می‌توانند از تخفیف مالیاتی بهره‌مند شوند.

آنچه مسلم است، این قوانین در هر کشور متفاوت بوده و باید پیش از اقدام، از قوانین مالیاتی منطقه خود مطلع شوید؛ در رمان نگارش این مطلب، هنوز در ایران قوانینی برای در نظر گرفتن مالیات بر دارایی‌های دیجیتال و NFT ها وضع نشده است.

تاریخچه مختصر NFTها

بیشتر مردم برای اولین بار در سال ۲۰۲۱ با NFT ها آشنا شدند. اما اولین NFT تقریباً یک دهه قبل‌تر ایجاد شد.

● کوانتوم (Quantum) اولین NFT تاریخ بود که در سال ۲۰۱۴ توسط کوین مک‌کوی (Kevin McCoy) روی بلاکچین نیم کوین (Namecoin) مینت شد.
● در دو سال بعد، چندین NFT دیگر روی بلاکچین‌های قبل از اتریوم راه‌اندازی شدند، اما این پروژه‌ها چندان شناخته نشدند.
● در سال ۲۰۱۷، اولین مجموعه‌های NFT روی بلاکچین اتریوم راه‌اندازی شدند و این زمان آغاز محبوبیت واقعی NFT ها بود.
● یکی از معروف‌ترین این مجموعه‌ها، کریپتوپانک‌ها (CryptoPunks) بود که تحولی در دنیای هنر دیجیتال و NFTها ایجاد کرد.

چهار سال بعد، بازار NFT با پروژه‌های خاص و متنوع در بلاکچین‌های مختلف پر شد. اما نقطه عطف اصلی در سال ۲۰۲۱ رخ داد.

چه چیزی باعث رونق NFT ها در سال ۲۰۲۱ شد؟

عامل اول؛ همه‌گیری کرونا

با قرنطینه جهانی، مردم بیشتر به دنیای دیجیتال روی آوردند. پلتفرم‌هایی مانند Twitter و Clubhouse به مراکزی برای گفت‌وگو درباره Web3 و NFT تبدیل شدند.

عامل دوم؛ فروش NFT توسط Beeple در یک حراجی بزرگ

هنرمند دیجیتال بیپل (Beeple) اولین کسی بود که یک NFT را در یک خانه حراج معتبر فروخت. حراجی کریستی (Christie’s)، اثر هنری او به نام Everydays — The First 5000 Days را به قیمت ۶۹ میلیون دلار فروخت. این فروش عظیم باعث شد که NFTها دیگر قابل نادیده گرفتن نباشند.

با افزایش استقبال عمومی، حجم معاملات و قیمت NFT ها سر به فلک کشید. برندهای بزرگی مانند کوکاکولا، تاکو بل، هات ویلز و آدیداس نیز وارد این حوزه شدند و مجموعه‌های NFT خود را منتشر کردند.

جدول زمانی نوآوری‌ها و پروژه‌های محبوب NFT

در این بخش، برخی از مهم‌ترین پروژه‌های NFT تاکنون را بررسی می‌کنیم:

کوانتوم – Quantum (در سال ۲۰۱۴) – اولین NFT تاریخ

کوین مک کوی در سال ۲۰۱۴ اولین NFT جهان را روی بلاکچین Namecoin مینت کرد. این NFT با نام Quantum شناخته می‌شود و در سال ۲۰۲۱ در حراجی Sotheby’s با قیمت ۱.۴۷ میلیون دلار فروخته شد. پس از این فروش، اختلافاتی بر سر مالکیت آن پیش آمد. کاربری در توییتر با نام @EarlyNFT پیش از فروش رسمی این اثر در سال ۲۰۲۱، ادعای مالکیت آن را ثبت کرده بود. از آن جا که قوانین مشخصی برای تنظیم بازار NFTها وجود ندارد، هنوز مشخص نیست که این اختلاف چگونه حل خواهد شد.

اسپلز آو جنسیس – Spells of Genesis (مارس ۲۰۱۵) – اولین بازی کارتی بلاکچینی

اسپلز آو جنسیس توسط EverdreamSoft بر پایه بلاکچین بیت‌کوین ایجاد شد. اولین بازی کارتی بلاکچینی که مفهوم مالکیت دیجیتال واقعی را برای بازیکنان معرفی کرد. کارت‌های این بازی شامل آثار هنری مرتبط با لحظات تاریخی در دنیای بلاکچین هستند. بازیکنان کارت‌ها را جمع‌آوری کرده، با هم ترکیب کرده و با حریفان مختلف رقابت می‌کنند.

ریر پپه – Rare Pepe (سپتامبر ۲۰۱۶) – اولین NFT های میم (Meme)

جو لونی (Joe Looney) کیف پول Rare Pepe Wallet را توسعه داد که به کاربران اجازه می‌دهد کارت‌های Rare Pepe را معامله یا نابود کنند. در مجموع، ۱٬۸۰۰ کارت در ۳۶ سری مختلف منتشر شد. کارت Nakamoto Card (از سری ۱، کارت ۱) نادرترین و ارزشمندترین کارت مجموعه است و به بنیان‌گذار بیت‌ کوین، ساتوشی ناکاموتو، ادای احترام می‌کند. فقط ۳۰۰ عدد از این کارت وجود دارد و تنها راه ورود به باشگاه ۳۰۰ داشتن یکی از این کارت‌ها است.

کریپتو پانکس – CryptoPunks (ژوئن ۲۰۱۷) – آغازگر جنبش آواتارهای NFT

کریپتو پانکس توسط استودیوی Larva Labs منتشر شد و به الهام‌بخش پروژه‌های آواتار NFT مانند Bored Ape Yacht Club تبدیل شد. هر Punk به‌صورت الگوریتمی و منحصربه‌فرد تولید شده است. برخی از این Punkها به قیمت صدها هزار دلار معامله می‌شوند، و برخی دیگر حتی به میلیون‌ها دلار رسیده‌اند. کریپتو پانکس یکی از تأثیرگذارترین پروژه‌های NFT تاریخ به حساب می‌آید!

کریپتوکیتیز – CryptoKitties (نوامبر ۲۰۱۷) – اولین بازی NFT در اتریوم

کریپتوکیتیز توسط استودیوی Dapper Labs (مستقر در کانادا) ساخته شد. بازی کلکسیونی که در آن بازیکنان گربه‌های دیجیتال را خریداری، پرورش و معامله می‌کنند. هر گربه دارای ۱۲ ویژگی منحصربه‌فرد مانند رنگ، الگوی پوست، شکل چشم و موارد دیگر است. این بازی باعث شد استاندارد ERC-721 برای NFTها در بلاکچین اتریوم توسعه پیدا کند.

اکسی اینفینیتی – Axie Infinity (مارس ۲۰۱۸) – پیشگام مدل Play-to-Earn

اکسی اینفینیتی یکی از اولین بازی‌های بلاکچینی مبتنی بر مدل بازی برای کسب درآمد (Play-to-Earn) بود که توسط استودیوی ویتنامی Sky Mavis ساخته شد. در این بازی بازیکنان موجوداتی به نام Axies را جمع‌آوری کرده و برای مبارزه، ساخت‌وساز و کسب پیروزی از آن‌ها استفاده می‌کنند. در این بازی، بازاری داخلی برای خریدوفروش آیتم‌های بازی و Axieها وجود دارد و کاربران می‌توانند با تعامل در بازی، ارزش دارایی‌های دیجیتال خود را افزایش دهند.

دیسنترالند – Decentraland (فوریه ۲۰۲۰) – اولین متاورس واقعی

دیسنترالند، دنیایی مجازی که کاربران می‌توانند زمین‌های دیجیتال و آیتم‌های درون بازی را خریدوفروش کنند. این دنیا توسط Ari Meilich و Esteban Ordano (از آرژانتین) توسعه یافت و اولین متاورسی است که کاملاً متعلق به کاربران است و به عنوان یکی از اولین نمونه‌های متاورس واقعی شناخته می‌شود.

ان‌بی‌ای تاپ شات – NBA Top Shot (اکتبر ۲۰۲۰) – اولین پروژه ورزشی بزرگ در NFT

ان‌بی‌ای تاپ شات، یکی از محبوب‌ترین مجموعه‌های NFT در بازار، بر اساس ویدیوهای برتر از بازی‌های NBA است که هر ویدیو در آن برش داده شده، شماره‌گذاری شده و در نسخه‌های مختلف مینت می‌شود تا درجات مختلفی از کمیابی ایجاد شود. در سال ۲۰۲۱، این پلتفرم بیش از ۱.۱ میلیون کاربر ثبت‌شده داشت و ۸۰۰ میلیون دلار معامله انجام شد! یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین NFT ها برای مبتدیان بود چراکه بسیاری از NFTهای آن با قیمت کمتر از ۱۰۰ دلار عرضه می‌شوند و امکان خرید با ارزهای فیات وجود دارد.

آرت بلاکس – Art Blocks (نوامبر ۲۰۲۰) – انقلابی در هنر مولد (Generative Art)

آرت بلاکس (Art Blocks) روند خلق هنر مولد را ساده کرده است. هنر مولد (Generative Art) به سبکی از هنر دیجیتال گفته می‌شود که با استفاده از کدها و الگوریتم‌های کامپیوتری ایجاد می‌شود. در این روش، هنرمند یک اسکریپت (کد برنامه‌نویسی) را طراحی و در آرت بلاکس آپلود می‌کند. این کد با استفاده از ورودی‌های تصادفی، هر بار یک اثر هنری کاملاً منحصربه‌فرد تولید می‌کند.

در آرت بلاکس، یک پروژه هنری تعریف می‌شود و هر NFT بر اساس اسکریپت هنرمند، به صورت تصادفی و در لحظه‌ی خرید ساخته می‌شود. این یعنی تا زمانی که یک نفر NFT را خریداری نکند، هیچ‌کس، از جمله خریدار و هنرمند، نمی‌داند که اثر نهایی دقیقاً چه شکلی خواهد شد! این ویژگی، هر خرید را به نوعی تجربه‌ی منحصر‌به‌فرد و غافلگیرکننده تبدیل می‌کند.

بورد ایپ یات کلاب – Bored Ape Yacht Club (آوریل ۲۰۲۱) – نقطه اوج محبوبیت آواتارهای NFT

بورد ایپ یات کلاب یکی از محبوب‌ترین و موفق‌ترین مجموعه‌های NFT، ساخته شده توسط استودیوی Yuga Labs است. حدود ۱۰,۰۰۰ NFT منحصربه‌فرد که دارندگان آن‌ها حق تجاری کامل بر روی NFT خود دارند. بسیاری از NFT های این مجموعه با قیمت صدها هزار دلار فروخته شده‌اند. این پروژه یکی از مهم‌ترین عوامل محبوبیت آواتارهای NFT بود و باعث شد NFT ها به یک پدیده در فرهنگ عامه تبدیل شوند.

NFT های جالب دیگر

گاهی در متاورس با NFTهای عجیب و غریبی روبه‌رو می‌شوید که به پروژه خاصی متصل نیستند، اما به دلیل اهمیت فرهنگی یا ویژگی‌های منحصر‌به‌فردشان، ارزش توجه دارند. برای مثال:

● میم‌های کلاسیک اینترنتی مانند Nyan Cat و Bad Luck Brian به‌عنوان NFT فروخته شدند، و بسیاری از میم‌های دیگر نیز همین مسیر را دنبال کردند. این امر به هنرمندانی که این آثار را خلق کرده بودند، فرصت داد تا بالاخره به رسمیت شناخته شوند و از کار خود درآمد کسب کنند.

● برخی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی واقعی نیز به NFT تبدیل شده و با میلیون‌ها دلار فروخته شده‌اند. برای مثال اولین توییت جک دورسی، بنیان‌گذار توییتر، در یک حراجی به فروش رسید یا کد منبع اصلی تیم برنرز لی برای شبکه جهانی وب نیز به‌عنوان یک NFT به مزایده گذاشته شد.

● در سال ۲۰۲۱، لیبل موسیقی LuckyMe تحول بزرگی در هنر دیجیتال و NFT ها ایجاد کرد. این شرکت، حقوق انتشار یک آهنگ از هنرمند معروف ژاک گرین (Jacques Greene) را به طور دائمی در قالب NFT به فروش گذاشت.

● برندهای بزرگی مانند لامبورگینی، کوچیلا، مجله تایم و اینستاگرام شروع به راه‌اندازی پروژه‌های NFT کردند و در حال بررسی روش‌های نوآورانه‌ای هستند که می‌توانند از NFTها در مدل‌های تجاری خود استفاده کنند.

با توجه به رشد سریع این حوزه، احتمالاً در آینده کاربردهای خلاقانه‌تر و غیرمنتظره‌تری از NFT ها خواهیم دید، زیرا برندها و سازندگان مستقل مرزهای بازار کلکسیون‌های دیجیتال را گسترش می‌دهند.

آیا NFT ها برای شما مناسب هستند؟

تا این جا، تمام اطلاعات لازم برای درک NFTها، نحوه کارکرد آن‌ها در بازار، مزایا و ریسک‌های آن‌ها و نحوه ورود به این حوزه را ارائه دادیم. اما آیا NFT گزینه‌ای مناسب برای شماست؟ پاسخ این سوال کاملاً به اولویت‌های شخصی و دلیل ورود شما به این حوزه بستگی دارد. اما نکاتی که باید در نظر بگیرید:

اگر هدف شما داشتن کلکسیون است

NFT ها گزینه‌ای عالی برای حمایت از یک هنرمند، عضویت در یک جامعه خاص یا داشتن بخشی از چیزی هستند که به آن علاقه دارید.

اگر قصد سرمایه‌گذاری دارید

بازار NFT ها بسیار نوسانی و مبتنی بر حدس و گمان است. مانند هنر و سایر اشیای نایاب، برخی NFTها ارزش بالایی پیدا کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر ارزش خود را از دست داده‌اند.

اهمیت جامعه در NFT ها را نباید دست‌کم گرفت؛ از Bored Ape Yacht Club و CryptoPunks گرفته تا خرید NFT از برند یا هنرمند موردعلاقه‌تان، NFT ها می‌توانند دروازه‌ای به یک جامعه و سبک زندگی جدید باشند. هنوز برای ورود به دنیای NFT دیر نیست! با وجود محبوبیت انفجاری در چند سال اخیر، NFTها هنوز در مراحل اولیه رشد خود قرار دارند، و شما هم‌چنان می‌توانید وارد این حوزه شوید و فرصت‌های جدیدی را کشف کنید.

سرمایه‌گذاری در NFT: فرصت یا ریسک؟

اگر قصد سرمایه‌گذاری روی NFTها را دارید، باید بدانید که این بازار بسیار نوسانی و مبتنی بر حدس و گمان است. مانند هنرهای سنتی و سایر دارایی‌های نایاب، برخی NFTها با گذر زمان ارزش بالایی پیدا کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر افت قیمت داشته‌اند.

سرمایه‌گذاری در NFTها در دسته‌ سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر (Venture Investing) قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاری خطرپذیر به نوعی از سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که در آن، پتانسیل سود بالا همراه با ریسک قابل‌توجه وجود دارد. در این نوع سرمایه‌گذاری‌ها، ارزش دارایی ممکن است در مدت کوتاهی چندین برابر شود یا به شدت افت کند. به همین دلیل، این بازار بیشتر برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که:

● قدرت تحلیل روندهای بازار را دارند،
● می‌توانند فرصت‌های خاص و کمیاب را شناسایی کنند،
● و مهم‌تر از همه، آمادگی پذیرش ریسک‌های بالای این نوع سرمایه‌گذاری را دارند.

چرا NFTها فرصت سرمایه‌گذاری منحصربه‌فردی هستند؟

با وجود این ریسک‌ها، NFTها چند ویژگی دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند:

مالکیت دیجیتال واقعی

برخلاف سایر دارایی‌های دیجیتال که معمولاً در اختیار پلتفرم‌های متمرکز هستند، NFTها مالکیت واقعی و قابل‌اثبات را برای افراد فراهم می‌کنند.

نایابی و محدودیت عرضه

بسیاری از مجموعه‌های NFT به‌صورت محدود منتشر می‌شوند که می‌تواند به افزایش ارزش آن‌ها در طول زمان کمک کند.

بازار جهانی و دسترسی آسان

خریدوفروش NFTها به صورت جهانی و در ۲۴ ساعت شبانه‌روز امکان‌پذیر است، که این ویژگی نقدشوندگی بالایی را برای برخی دارایی‌ها فراهم می‌کند.

استفاده در متاورس و دنیای دیجیتال

NFTها نه تنها در هنر دیجیتال، بلکه در حوزه‌هایی مانند بازی‌های بلاکچینی، کلکسیون‌های دیجیتال و متاورس نیز کاربرد دارند. این قابلیت می‌تواند ارزش آن‌ها را در آینده افزایش دهد.

چشم‌انداز آینده NFT ها

آینده NFTها (توکن‌های غیر قابل تعویض) هیجان‌انگیز است و پتانسیل زیادی برای رشد و نوآوری‌های بیشتر دارد. در ادامه، برخی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که می‌توانند آینده NFT ها را شکل دهند بررسی می‌کنیم:

گسترش به صنایع جدید

NFT ها تاکنون در هنر دیجیتال، بازی‌های ویدیویی و کلکسیون‌ها تأثیر زیادی داشته‌اند، اما انتظار می‌رود که در صنایع دیگری نیز به‌کار گرفته شوند. مد، ورزش، املاک مجازی و حتی بازارهای مالی سنتی می‌توانند از NFT ها برای ارائه دارایی‌های دیجیتال منحصربه‌فرد، تجربیات خاص و فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید استفاده کنند.

ادغام با فناوری واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR)

همین NFT ها می‌توانند با فناوری‌های VR و AR همگام شوند. امکان توکنیزه کردن دارایی‌های مجازی، زمین‌های دیجیتال و تجربه‌های واقعیت مجازی را فراهم می‌کنند. این ترکیب باعث ایجاد دنیای دیجیتالی تعاملی‌تر و فراگیرتر می‌شود.

افزایش قابلیت تعامل بین پلتفرم‌ها (Interoperability) و استانداردسازی

توسعه پروتکل‌های تعامل‌پذیر و استانداردهای صنعتی برای پذیرش گسترده‌تر NFT ها ضروری خواهد بود. تعامل‌پذیری به NFTها اجازه می‌دهد که به‌راحتی بین پلتفرم‌ها، بازارها و بلاکچین‌های مختلف جابه‌جا شوند. این ویژگی نقدشوندگی NFT ها را افزایش داده و فرصت‌های بیشتری برای خالقان و کلکسیونرها فراهم می‌کند.

افزایش کارایی و موارد استفاده از NFTها

NFT ها می‌توانند فراتر از اثبات مالکیت عمل کنند و مزایای اضافی برای دارندگان فراهم کنند، مانند:

● دسترسی به محتوای انحصاری
● تجربه‌های VIP و ویژه
● مزایای عضویت در انجمن‌های خاص
● حقوق رأی‌گیری در سازمان‌های غیرمتمرکز (DAO)

این ویژگی‌ها می‌توانند ارزش NFTها را افزایش داده و آن‌ها را تعاملی‌تر کنند.

توکنیزه کردن دارایی‌های دنیای واقعی

NFT ها می‌توانند به‌جای دارایی‌های دیجیتال، نماینده دارایی‌های واقعی نیز باشند. املاک، کالاهای لوکس، حقوق مالکیت معنوی و سایر دارایی‌های ملموس می‌توانند در قالب NFT عرضه شوند. این کار باعث ایجاد بازارهای جدید و امکان مالکیت جزئی (Fractional Ownership) برای دارایی‌های گران‌قیمت خواهد شد.

تلاش برای پایداری زیست‌محیطی

نگرانی‌های زیست‌محیطی در مورد بلاکچین و NFT ها در حال بررسی و برطرف شدن هستند. پروژه‌هایی در حال توسعه‌اند که بلاکچین‌های دوستدار محیط زیست ایجاد کنند و ردپای کربنی NFT ها را کاهش دهند. راه‌حل‌های پایدار و تکنولوژی‌های سبز برای بقای بلندمدت NFT ها حیاتی خواهند بود.

تمرکز بیشتر بر حفظ حریم خصوصی و امنیت

با پذیرش گسترده‌تر NFT ها، اهمیت حفظ حریم خصوصی و امنیت افزایش خواهد یافت. فناوری‌های حفظ حریم خصوصی مانند اثبات دانش صفر (Zero-Knowledge Proofs) و سیستم‌های هویت غیرمتمرکز (Decentralized Identity) ممکن است نقش کلیدی در بهبود امنیت NFTها ایفا کنند.

ادغام با دیفای (DeFi) و توکنیزه کردن ابزارهای مالی

NFT ها می‌توانند با حوزه مالی غیرمتمرکز (DeFi) ادغام شوند و به عنوان وثیقه برای وام‌ها یا ابزارهای مالی دیجیتال مورد استفاده قرار گیرند. توکنیزه کردن دارایی‌های مالی مانند وام‌ها، مشتقات مالی و سایر محصولات مالی می‌تواند نقدشوندگی و کارایی بازارهای سنتی را افزایش دهد.

آینده NFTها به پیشرفت‌های فناوری، تغییرات قانونی و توانایی صنعت در رفع چالش‌ها بستگی خواهد داشت. با ادامه تکامل این فضا، می‌توان انتظار داشت که کاربردهای جدید، تجربه‌های کاربری بهبود‌یافته و نوآوری‌های هیجان‌انگیزی شکل بگیرند که مرزهای مالکیت دیجیتال را فراتر ببرند. بازار NFT ها همچنان در حال تکامل است، و آینده آن به ترکیبی از نوآوری‌های فناورانه، قوانین مناسب و حمایت از حقوق هنرمندان و سازندگان بستگی دارد. اگر تصمیم دارید وارد اکوسیستم NFT شوید، امیدواریم از این مسیر لذت ببرید؛ ما که واقعاً لذت برده‌ایم!